Khi được “16 tháng tuổi trẻ biết làm gì?” là thắc mắc của nhiều cha mẹ, thực tế, giai đoạn này trẻ sẽ thích nghe bạn hát những vần điệu và bài hát dành cho trẻ ở tuổi mẫu giáo hoặc cố gắng hát theo bố mẹ bằng vốn từ ngữ ít ỏi của mình. Trẻ 16 tháng tuổi sẽ tập nói và nói được khoảng 3 từ, nhiều bé thậm chí nói được đến 15-20 từ.
Vấn đề nhận thức trong duy thức học
Phật Học Viện Quó̂c Té̂, 1985 - 123 Seiten
Bà Nguyễn Thị Ngát, sinh 1962, ở Mỹ Hào, Hưng Yên chia sẻ cảm nhận trước và sau khi sử dụng tỏi đen. Trước đây bị đạu quặn bụng, táo bón triền miên, polyp đại tràng suốt 10 năm nay, người mệt mỏi, không muốn ăn, gầy ốm....
Tôi chẳng dám nhận mình viết review vì khi đọc vài review trên mạng thì thấy mình sức hèn tài mọn, cơ bản không viết nổi review, nên đành ngồi viết cảm nhận của mình sau một ngày cày bộ Đông Cung kinh điển này.
Đây là lần đầu tiên tôi viết ra cảm nhận, trước giờ chỉ toàn nghĩ rồi ấm ức trong đầu thôi!
Tôi dấn thân vào con đường ngôn tình đến nay cũng được 6, 7 năm rồi. Cái đợt bạn tôi giới thiệu Đông Cung, tôi còn do dự nhiều lắm, vì hồi đó tôi không thích cổ đại. Lại thấy mấy chị ngoài quán truyện cũng háo hức buôn với nhau về nội dung, nếu tôi cũng đọc thì cảm giác như phong trào vậy. Mặc dù ai cũng nói nó hay vô cùng, không đọc sẽ hối hận đấy, tôi vẫn bơ, vì tôi tự cao lắm!
Từ đó đến nay cũng được vài năm rồi. Giờ là sinh viên đại học, rảnh rỗi kiếm những bộ cũ ra đọc, tôi lại vô tình thấy bộ này, trông cũng không dài, liền lôi ra đọc tạm. Ai ngờ nó khiến tôi ám ảnh nhường này!
Nàng, vốn là cửu công chúa của Tây Lương quốc, ở Tây Lương nàng được vô vàn ân sủng, chỉ vì cầu thân mới phải lên đường đến Trung Nguyên.
Hắn, thân là đương kim thái tử, địa vị chỉ khom lưng dưới một người mà đứng trên cả ngàn vạn kẻ khác, vì hôn nhân chính trị, bất đắc dĩ mới phải lấy công chúa của dị quốc.
Hắn có ái phi của riêng mình, Triệu lương đệ. Nàng cũng có cuộc sống của riêng nàng, ấy là lén xuất cung, chặn ngựa lồng dở chứng, trừ gian diệt ác, đuổi trộm cắp, tiễn trẻ lạc về tận nhà, lại còn có uống rượu, ngao du kỹ viện…
Họ tưởng đâu chỉ là hai đường thẳng song song vĩnh viễn không bao giờ giao nhau.
Thế rồi những tranh đoạt địa vị trong Đông Cung, những phải trái vô duyên cớ, những nham hiểm ngấm ngầm, lại cứ từng bước từng bước cuốn nàng công chúa ấy vào dòng nước xoáy.
Lúc đọc cái này các bạn mở nhạc buồn nghe nhé, nhạc cổ đại Trung Hoa í. Đồng cảm cực luôn!
Đọc văn án, bạn có suy nghĩ giống tôi không, khi nghĩ rằng đây lại là cung đấu, tranh quyền đoạt sủng chốn cổ đại?
Tôi vốn nghĩ vậy. Đọc được gần nửa truyện vẫn nghĩ vậy. Nam chính là Lí Thừa Ngân – Đương kim Thái tử của Trung Nguyên, nữ chính Tiểu Phong là Công chúa của Tây Lương, sang Trung Nguyên cầu thân, một cuộc hôn nhân chính trị. Chàng có cuộc sống thái tử cao cao tại thượng của chàng, có Triệu lương đệ người chàng yêu; nàng có cuộc sống đơn đơn giản giản của nàng, có A Độ như chị em theo nàng từ quê nhà Tây vực, hàng ngày trốn khỏi cung dạo chơi, cuộc sống tự do tự tại. Rồi ngày nọ một nam tử vận đồ trắng xuất hiện trước mặt nàng, gọi cái tên Tiểu Phong từ lâu đã chẳng ai nhớ đến của nàng, võ công cao cường, luôn cứu nàng khỏi hiểm nguy, còn nói hắn là người đã đính ước với nàng ba năm trước. Nhưng nàng không nhớ hắn, chuyện từ khi còn nhỏ nàng vẫn nhớ rõ, huống chi người nàng yêu ba năm trước, sao không nhớ chứ. Vậy nên nàng không quan tâm! Ba năm ở nơi quê người này, thú vui của nàng là cãi nhau với thái tử và trốn ra ngoài chơi cùng A Độ, nàng thấy sống như thế không tệ chút nào.
Một ngày Triệu lương đệ gài bẫy hại nàng, được Hoàng hậu nương nương giải oan, tên thái tử đáng ghét đó lại nổi giận với nàng, còn uống rượu ba ngày ba đêm dẫn đến ốm nặng. Vậy mà nàng lại tốt bụng qua chăm sóc chàng. Ngày đó chàng nắm chặt tay nàng, miệng gọi “Mẹ” thật đáng thương. Nàng không nỡ gạt bàn tay ấy ra, đến bản thân mót đi tiểu còn bô ngay tại chỗ, ấy vậy mà khi tỉnh dậy chàng còn cười, còn có ý đồ xấu xa với nàng. Nàng nhịn, không chấp!
Khi đọc đến đoạn này, tôi vẫn cứ cho rằng tên thái tử này là kiểu người từ bé ở suốt trong nhà học chữ, được nuôi kiểu công tử bột, tùy hứng, rất đáng ghét. Vì vậy tôi không thích hắn, tôi thích vị tướng quân Bùi Chiếu oai dũng võ nghệ cao cường dưới trướng hắn, cũng có chút hứng thú với Cố Kiếm – nam nhân áo trắng cao thủ võ lâm kia. Tôi còn cứ mong thái tử chỉ là nam phụ thôi.
Ai ngờ cuộc sống vô tư lự của Tiểu Phong cũng chẳng được kéo dài. Nàng thay Hoàng đế điện hạ làm con tin để thích khách bắt, nhìn Lí Thừa Ngân bẻ gãy mũi tên thề thả thích khách để cứu nàng. Nàng nhớ đêm thích khách hành thích Đông cung, chàng thay nàng đỡ một nhát kiếm đến sống dở chết dở. Rồi nàng biết mình đã thích thái tử, dù người chàng yêu là Triệu lương đệ, chớ phải nàng. Bị thích khách đưa đi, nàng tự dặn lòng chàng sẽ không đến đón nàng đâu, rồi lại tự hy vọng chàng sẽ đến cứu mình. Nàng buồn khi biết thích khách là Cố Kiếm, càng đau lòng khi thấy chàng không hề có ý cứu mình, còn sánh vai uyên ương bên Triệu lương đệ, nàng biết mình thua rồi, nàng muốn về Tây Lương của mình.
Rồi đêm ấy nàng biết toàn bộ sự thật, rằng Tây Lương của nàng đã không còn, rằng ông ngoại và mẹ nàng đã chết, cha nàng đã bị bức phát điên. Mà người gây ra những chuyện ấy, chính là chàng!
Quá khứ như một con thoi xoay ngược trở lại. Nàng thấy một Tây Lương hùng mạnh, thấy cha mẹ và các hoàng huynh mỉm cười nhìn nàng, thấy sư phụ Cố Kiếm hứa sẽ tìm người đàn ông đẹp trai nhất nhất nhất trần đời về cho nàng. Rồi nàng thấy một Cố Tiểu Ngũ khôi ngô trắng bóc luôn cợt nhả trêu chọc nàng. Thời gian trôi qua, nhiều chuyện cũng xảy ra, nàng thấy rằng mình thích chàng mất rồi. Thích một Cố Tiểu Ngũ luôn xuất hiện khi nàng cần, thích một Cố Tiểu Ngũ bắt cho nàng 100 con đom đóm, thích một Cố Tiểu Ngũ đeo đai lưng của nàng, mỉm cười nói “Ta sẽ về ngay thôi!”. Nhưng chàng sẽ không về nữa, chàng đã chết cùng Đột Quyết, chết cùng ông ngoại, cùng Hách Thuấn, cùng hai mươi vạn nhân dân Đột Quyết, chàng không về nữa. Người đứng trước mặt nàng chỉ có vẻ ngoài giống chàng thôi, hắn không phải Cố Tiểu Ngũ, hắn là Thái tử đương triều của Trung Nguyên, Lí Thừa Ngân, là kẻ đã bắt tay với Nguyệt thị, lợi dụng nàng hòng chiếm giang sơn của ông ngoại. Hắn là kẻ thù, là kẻ phản bội. Sư phụ là người của hắn, tất cả đều gạt nàng, lợi dụng nàng. Nàng cùng A Độ trốn về Tây Lương, lại biết hắn đã chiếm cả thành Tây Lương, chiếm giang sơn của cha, hắn giết mẹ nàng, bức cha phát điên. Nước mất nhà tan, nàng đã không còn gì nữa rồi!
Người yêu thương nàng, Ông ngoại, cha, mẹ, anh em, Hách Thuấn, cả Cố Tiểu Ngũ phu quân nàng, tất cả đã chết hết, cả quê nhà cũng không còn nữa rồi!
Nàng đứng bên bờ vực, chỉ xuống dưới nói với chàng: “Nước sông Quên.. đặng quên tình! Muôn đời muôn kiếp, rồi mãi mãi về sau ta sẽ quên được chàng!” Rồi gieo mình xuống.
Chàng vươn lên, dùng đai áo của nàng kéo nàng lại. Chàng không biết hình ảnh này đau đớn nhường nào đâu! Đai áo là nàng đưa cho Cố Tiểu Ngũ, không phải chàng!
Cắt phăng đai áo, lao xuống vực sâu. Chàng lao theo, thì thầm vào tai nàng: “Ta và nàng cùng quên!”
Có lẽ sự việc xảy biến quá nhanh, tôi chưa cảm nhận được tình yêu sâu đậm của đôi nam nữ này. Truyện được kể theo ngôi thứ nhất, lời của nữ chính, ấy vậy mà tôi cảm thấy nàng ta mới chỉ thích nam chính, chưa thể gọi là tình yêu. Nhưng khi đứng trước những đau thương hắn gây ra, tình cảm ấy đã trở thành thù hận, rồi tuyệt vọng, nỗi tuyệt vọng lớn gấp ngàn vạn lần thứ tình cảm mới nảy mầm ấy. Với một đứa trẻ 15 tuổi mà nói, điều đó quá đau đớn. Vì khi đã tuyệt vọng, nàng biết hắn không phải kẻ đã giết hại người thân và đất nước mình, mà chính nàng, chính tay nàng đã hại mọi người, nàng cõng rắn cắn gà nhà. Nàng thầm cười chính bản thân mình, nàng có lỗi với mọi người, tất cả là lỗi của nàng. Đau khổ tột cùng, liệu ai bù đắp? Lí Thừa Ngân đã thành công giết chết tâm hồn cùng trái tim nàng, tình cảm là một phần rất nhỏ, đau thương vì phản bội to lớn hơn nhiều.
Ba năm sau nhớ lại tất cả, nàng một lòng giết Lí Thừa Ngân trả thù. Nhưng tình cảm lúc này nàng dành cho hắn đã là tình yêu mất rồi. Trí óc quên đi một đoạn ký ức, không có nghĩa trái tim cũng quên. Họ lại đến với nhau lần nữa, lại thích rồi yêu nhau. Nhưng chàng quên, nàng vẫn nhớ. Thù nước hận nhà còn đó, nàng trốn được việc trả thù, nhưng không trốn được cảm giác tội lỗi của mình. Bỏ trốn là cách hay, dù biết Tây Lương đã không còn nữa rồi, nhưng nàng biết mình phải đi. Nàng không muốn ở bên hắn, nhưng không chấp nhận được lí do vì hắn, nên nàng tự huyễn rằng quê nhà nàng vẫn còn, nàng phải về. Rồi hắn lại lợi dụng nàng, một lần nữa lợi dụng nàng để dụ Cố Kiếm xuất hiện, lợi dụng nàng giết chết Cố Kiếm, nàng lại mang tội lỗi giết thêm một người yêu thương mình. Tôi thực sự khóc rất nhiều trước cái chết của Cố Kiếm, anh ấy chết vì bảo vệ cho A Độ, anh nói với nàng “Ta biết A Độ mà chết, nàng sẽ rất buồn, là ta có lỗi với nàng!” Vậy mà Lí Thừa Ngân lại nói rằng A Độ chỉ là một con nha hoàn, nếu tôi là nữ chính, lúc ấy tôi sẽ liều chết giết chàng. Đến Cố Kiếm còn biết A Độ quan trọng với nàng nhường nào, mà hắn lại phát ngôn như vậy. Là do hắn quá vô tâm, hay quá ích kỷ, cho rằng nàng chỉ cần ở bên hắn là đủ?
Tôi vốn đoán trước đây là kết SE, vì nghe nói Phỉ Ngã luôn hại lòng con dân ngôn tình, nhất là cái kết. Cơ mà tôi đoán Tiểu Phong sẽ không chết, mà sẽ sống sờ sờ ra đấy để dằn vặt Lí Thừa Ngân. Nhưng không! Nàng trốn được ra biên ải, cửa thành đóng nhanh chỉ đủ một ngựa chạy qua, A Độ vươn tay đón nàng sang ngựa mình. Nhưng nàng chỉ quất ngựa A Độ, giúp cô ấy qua cổng thành. Rồi nàng một mình chạy lên tường thành, nhìn A Độ tìm cách vào thành cứu nàng. Lí Thừa Ngân chạy lên, nàng lại đứng bên mép tường thành nhìn chàng, hệt như ngày ấy bên vực sông Quên, yêu cầu chàng bắt 100 con đom đóm cho nàng, và rồi mỉm cười “Lần này thì ta sẽ quên được chàng thật sự.” rồi gieo mình xuống. Chàng lại dùng dây lưng kéo nàng, nàng lại mỉm cười cắt đứt nó, cắt đứt mối nghiệt duyên này.
Nhưng nàng không chết, A Độ dùng cả thân thể đỡ nàng. Hình ảnh ấy đến giờ vẫn khiến tôi nhòe nước mắt. A Độ âm thầm bên nàng như cái bóng, luôn dùng cả tính mạng để bảo vệ nàng. Đó là người thân duy nhất còn lại trên đời này của nàng, giờ nàng lại hại chết người ấy mất rồi. Thế mà A Độ vẫn không oán trách, vẫn dùng ánh mắt điềm tĩnh nhìn nàng, giống như những lần khi nàng pha trò nghịch ngợm trên phố.
Nàng đã chẳng còn gì nữa rồi. Cầm cây đao mẻ của A Độ, tự đâm vào ngực mình, không hề đau, vì nàng đã được giải thoát!
Tôi thực sự đau lòng với suy nghĩ cuối cùng của Tiểu Phong “Tôi biết, thế là cuối cùng chúng tôi đã có thể về nhà.”
‘… Dường như tôi đang trông thấy Cố Tiểu Ngũ, chàng phi ngựa chạy về phía này, tôi biết chàng chưa chết, chàng chỉ đi bắt 100 con đom đóm cho tôi mà thôi.
Giờ thì tôi muốn chính tay chàng thắt cho tôi chiếc dây lưng của mình, và đôi ta mãi không chia lìa.
Tôi khẽ mỉm cười, trút hơi thở cuối cùng.
Trên mảnh đất hoang vu, dường như có ai đang hát bài ca nọ:
“Có con cáo nhỏ ngồi trên cồn cát, ngồi trên cồn cát, ngắm nhìn ánh trăng.
Ô thì ra không phải nó đang ngắm trăng, mà đang đợi cô nương chăn cừu trở về..
Có con cáo nhỏ ngồi trên cồn cát, ngồi trên cồn cát, sưởi nắng.
Ô thì ra không phải nó đang sưởi nắng, mà đang đợi cô nương cưỡi ngựa đi qua…”
Thì ra con cáo nhỏ ấy đã không đợi được người con gái nó mong hoài bấy lâu.’
Đây có lẽ là cái kết đẹp nhất rồi. Tôi không mong rằng hai nhân vật chính có thể đến với nhau, vì lẽ những đau thương mà họ có còn mang cả thù nước hận nhà. Một người chết là cái kết tốt nhất!
Tình yêu của Lí Thừa Ngân dành cho Tiểu Phong thực ra còn lớn hơn của nàng dành cho hắn. Phía trên tôi viết là sự khách quan của một cô gái đứng vào vị trí của nữ chính mà nói, nhưng nếu đứng vào vị trí của Lí Thừa Ngân thì sẽ thấy cái giá hắn phải trả cũng quá lớn. Hắn sinh ra thì mẫu thân qua đời, còn gọi kẻ thù giết mẫu thân là ‘Mẹ’ suốt bao nhiêu năm. Hắn đúng là ác độc thật, lợi dụng hết người này người kia hòng đạt mục đích, người nuôi dưỡng hắn như mẫu thân bao năm hắn cũng thẳng tay trả thù. Lớn lên như thế cũng không trách được hắn lại nhẫn tâm đến vậy, coi như Tiểu Phong là người đến thức tỉnh hắn, thức tỉnh phần người trong hắn. Nhưng có lẽ quá muộn, vì khi hắn tỉnh lại thì người hắn yêu thương nhất đời cũng không còn trên đời này nữa, mà cũng chính tay hắn đã giết nàng. Lí Thừa Ngân tồn tại xuyên suốt bộ truyện luôn gợi cảm giác rất cô độc, kể cả khi Tiểu Phong dành tình cảm cho hắn thì cảm giác cô độc ấy vẫn bao bọc quanh hắn. Giống như hắn tự bao bọc chính mình trong đó, trong thế giới riêng của hắn. Ở ngoại truyện, Tiểu Phong chết rồi, hắn càng cô độc hơn, cô độc suốt ba mươi năm trời, dằn vặt với tội lỗi hắn đã gây ra ở quá khứ. Nếu bạn đọc ngoại truyện, sẽ thấy một ông vua cô độc vô cùng. Vị vua ấy tài dũng song mưu, lại có khí chất và bản lĩnh hơn người, nhưng từ khi lên ngôi chưa từng nở một nụ cười. Cho đến khi ông có một tiểu công chúa xinh đẹp trắng trẻo nghịch ngợm thì nụ cười lại nở trên khuôn mặt, vì ông có thể nhìn thấy nàng qua tiểu công chúa ấy, tự huyễn hoặc bản thân rằng đấy là con của ông với nàng. Lễ truy phong Hoàng Hậu cho nàng ông cũng không đến dự, vì ông nghĩ rằng nàng còn sống, ông đối xử tốt với Tây Lương là muốn cho nàng thấy ông thay đổi rồi, để nàng thay đổi suy nghĩ, quay về bên ông. Cho đến khi Bùi Chiếu đến, ông mới biết bao lâu nay ông sống trong thế giới riêng của mình, chỉ chờ nàng trở về. Cảnh cuối cùng ông tự gieo mình từ trên thành xuống, là để hồi niệm lại bờ vực sông Quên, cả tường cổng thành nàng đã nhảy xuống, để ông được giải thoát, được đến bên nàng lần nữa. Ba mươi năm không hề khiến Lí Thừa Ngân quên nàng, mà càng ngày càng khiến tình cảm ấy lớn hơn nữa. Đây có lẽ là nam chính đáng thương nhất ngôn tình cổ đại. Phải, là đáng thương nhất!
Tôi vốn chỉ định viết một đoạn ngắn, mất tầm 1h đồng hồ. Ai ngờ hơn 2 tiếng rồi, tôi cũng gần như kể lại bộ truyện này. Nói chung là tôi rất thỏa mãn, đúng là bộ truyện kinh điển, hay vô cùng. Thực ra lúc đọc tôi nhặt được nhiều sạn lắm, lại không có H nữa. Nhưng vì cốt truyện quá hấp dẫn và cái kết ám ảnh quá nên tôi quên sạch rồi! Đây quả là một bộ truyện không thể quên!
Cảm ơn vì đã đọc những câu từ nhảm nhí này của tôi!
Trong 8 năm qua, các Ngày hội STEM Quốc gia đã góp phần thay đổi nhận thức của nhiều giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục, đồng thời giúp họ khai thông những bế tắc về chuyên môn. Đó cũng là điều quan trọng nhất để họ có cảm hứng và năng lực thúc đẩy giáo dục STEM trong những điều kiện khó khăn khác nhau, đặc biệt là ở nông thôn và vùng cao.
Tháng 5/2015, để chào mừng Ngày KH&CN Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ khi đó là TS Nguyễn Quân đã giao cho tạp chí Tia Sáng nhiệm vụ tổ chức Ngày hội STEM Quốc gia lần đầu ở Đại học Bách khoa Hà Nội theo hình thức xã hội hóa, kêu gọi tinh thần tự nguyện cống hiến của các tổ chức và cá nhân chung tay tạo sân chơi mới cho học sinh và giáo viên. Kể từ đó, hàng trăm Ngày hội STEM với các quy mô khác nhau đã diễn ra trên khắp cả nước với mấy nhiệm vụ chính sau đây:
1- Truyền thông để tạo nhận thức cộng đồng về giáo dục STEM;
2- Kết nối cộng đồng trong hệ sinh thái giáo dục STEM;
3- Trao đổi, học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm.
Riêng Ngày hội STEM Quốc gia có thêm vai trò làm mẫu cho các ngày hội ở địa phương.
Ngày hội STEM Quốc gia đầu tiên được tổ chức khá đơn giản, không đặt ra yêu cầu quá cao đối với các nội dung trưng bày, trải nghiệm, biểu diễn, hội thảo, cuộc thi để sao cho ai cũng có thể tham gia, càng đông càng vui.
Khoảng hơn 20 gian trưng bày và lớp học trải nghiệm STEM dành cho 2.400 học sinh đã được tổ chức trong 2 ngày với 8 ca học, mỗi ca khoảng 2 tiết. Gần như toàn bộ các trưng bày và lớp học đều do các tổ chức khuyến học hoặc các công ty chuyên về giáo dục STEM đóng góp trên cơ sở học hỏi, đúc kết kinh nghiệm chủ yếu từ Mỹ và Anh. Trường THCS & THPT Tạ Quang Bửu (Hà Nội) là đại diện duy nhất cho các trường tham gia trưng bày các sản phẩm của giáo dục STEM sử dụng vật liệu tái chế.
Đến học trải nghiệm trong Ngày hội STEM 2015 cấp quốc gia chỉ có gần 60 thầy cô và học sinh hai huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình và Nam Trực, tỉnh Nam Định là những đại diện đầu tiên đến từ khu vực nông thôn. Nhưng ngay sau sự kiện này, một số địa phương đã mời Liên minh STEM tập huấn giáo viên quy mô toàn huyện, trong nhiều đợt khác nhau.
Kết quả của những đợt tập huấn đã được phản ánh rõ ràng trong Ngày hội STEM ở Hà Giang vào tháng 11/2017. Khi đó khoảng gần 100 giáo viên và cán bộ quản lý ở nhiều địa phương khác nhau từ Thanh Chương (Nghệ An), Nam Trực (Nam Định), TP Hạ Long (Quảng Ninh) và một số quận của Hà Nội đã tình nguyện lên giúp Hà Giang tổ chức hai Ngày hội STEM ở huyện Bắc Quang và TP Hà Giang. Đa số các gian trưng bày và lớp học trải nghiệm của hai ngày hội này là do các thầy cô giáo đã được tập huấn STEM trong các năm 2016 và 2017 thực hiện.
Sang đến năm 2018, đã có một thay đổi mang tính bước ngoặt là các huyện Nam Trực và Thanh Chương đã tích cực đóng góp cho Ngày hội STEM Quốc gia với nhiều nội dung phong phú như khu trưng bày, khu dạy học lập trình robot, sa bàn trải nghiệm lập trình robot và tham luận hội thảo.
Cũng trong năm 2018, hai huyện trên đều tự tin tổ chức ngay tại địa phương các Ngày hội STEM và thi đấu lập trình robot với số học sinh và giáo viên trực tiếp trải nghiệm lên tới hàng ngàn người, tức là không thua kém gì Ngày hội STEM Quốc gia ở Hà Nội.
Ngày hội STEM Quốc gia 2019 ngoài việc có thêm những đại diện đến từ Lào Cai và Điện Biên với các lớp học trải nghiệm dạy lập trình cho học sinh Hà Nội thì còn có rất nhiều báo cáo tham luận về các cách thúc đẩy giáo dục STEM ở nhiều địa phương khác nhau, trong đó có không ít các bài học từ nông thôn và vùng cao.
Do dịch bệnh COVID, Ngày hội STEM Quốc gia 2020 không được tổ chức. Đến năm tiếp theo, Ngày hội chỉ có thể diễn ra online: các địa phương trưng bày sản phẩm trên Internet bằng video và ảnh; ngoài ra, còn có một hội thảo STEM online trong nguyên một ngày. Mục tiêu của Ngày hội STEM Quốc gia 2021 là giữ được ngọn lửa giáo dục STEM trên cả nước, đặc biệt là ở nông thôn và vùng cao.
Tháng 3/2022, ngay sau khi có dấu hiệu Việt Nam đã cơ bản vượt qua đại dịch COVID, ban tổ chức Ngày hội STEM Quốc gia đã đặt ra mục tiêu dùng các chuỗi Ngày hội STEM ở địa phương để khôi phục các thành quả của giáo dục STEM đã bị COVID phá hoại. Ngày hội STEM Quốc gia 2022 gồm một hội thảo online cho học sinh và một hội thảo online cho giáo viên ở Hà Nội, còn tất cả các Ngày hội STEM diễn ra ở địa phương được chính thức ghi nhận như là một sự kiện của Ngày hội STEM Quốc gia. Trong số đó, Ngày hội STEM “Vùng cao và nông thôn thúc đẩy chuyển đổi số” ở huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu vào tháng 5/2022 là một sự kiện mà bên cạnh tác dụng truyền cảm hứng rất lớn còn giúp cho các huyện khó khăn - chẳng hạn như Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái - tích lũy được nhiều kinh nghiệm khi trực tiếp tham dự. Đến nay, huyện Mù Cang Chải đã tổ chức thành công hai Ngày hội STEM và cuộc thi robotics cấp huyện.
Trong 8 năm vừa qua, các Ngày hội STEM Quốc gia đã có tác dụng thay đổi nhận thức của nhiều giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục. Đó cũng là điều quan trọng nhất để họ có cảm hứng thúc đẩy giáo dục STEM trong những điều kiện khó khăn khác nhau, đặc biệt là ở nông thôn và vùng cao.
Bên cạnh đó, các Ngày hội STEM Quốc gia đã giúp các địa phương khai thông những bế tắc về chuyên môn: họ được tập huấn và được kết nối với các chuyên gia và đồng nghiệp ở khắp nơi.
Năm học 2022-2023, khi Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 được triển khai ở cả ba cấp học, thì giáo dục STEM, một nội dung mới của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, trở thành bắt buộc phải triển khai của các trường chứ không còn là vấn đề thích thì làm, không làm cũng không sao.
Tuy nhiên, trên thực tế, việc triển khai giáo dục STEM vẫn gặp nhiều khó khăn vì sau dịch COVID, ngành giáo dục khắp nơi phải tập huấn giáo viên cho các nội dung được ưu tiên hơn của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 và SGK mới, như vậy giáo dục STEM lại tiếp tục bị coi nhẹ hoặc “tạm quên” ở nhiều nơi.
Trong tình hình như vậy, vẫn có những tỉnh - như Phú Thọ, Lào Cai, Yên Bái , Lạng Sơn và Cao Bằng - đã cố gắng tổ chức các Ngày hội STEM hoặc tập huấn liên môn STEM cho giáo viên ở quy mô cấp tỉnh ngay trong học kỳ I. Trong các số báo cuối năm 2022 và đầu năm 2023, báo Khoa học & Phát triển đã đưa tin về một số sự kiện kể trên, trong bài viết này, chúng tôi chỉ nói thêm về cuộc thi STEM robotics rất đặc sắc dành cho giáo viên THPT toàn tỉnh Cao Bằng, một sáng kiến đang bắt đầu được nhân rộng.
Tháng 5/2021, các nhà hảo tâm và gia đình các cựu học sinh của tỉnh Cao Bằng đã tặng 84 hộp robot KCbot (made in Vietnam) cho tất cả các trường THPT trong toàn tỉnh, mỗi trường ít nhất 2 hộp. Cùng với việc tặng robot là việc tập huấn robotics cho giáo viên chuyên trách của các trường. Do hậu quả của COVID, việc tổ chức cuộc thi robotics cho học sinh chưa thể thực hiện được trong học kỳ I, bởi vậy Sở GD&ĐT tỉnh Cao Bằng đã khuyến khích giáo viên tham gia cuộc thi STEM robotics dành riêng cho họ theo hình thức online, nộp bài bằng video thời lượng không quá 15 phút. Yêu cầu của cuộc thi này khá “đơn giản”: các giáo viên tự thiết kế một con robot tùy thích (có thể dùng KCbot) thực hiện các tác vụ như hút bụi, tưới cây, nuôi cá… Sau khi thiết kế, chế tạo và lập trình, giáo viên sẽ thiết kế bài giảng về con robot của mình và làm truyền thông cho sản phẩm trong lễ chào cờ đầu tuần. Tất cả các công đoạn như vậy được quay video và gửi cho ban giám khảo.
Kết quả ngoài mong đợi là đã có 22 bài thi của 21/30 trường THPT gửi đến cho ban giám khảo và 11 bài thi trong số đó được Sở GD&ĐT trao giải.
Kinh nghiệm quý báu của Cao Bằng hiện nay đã được Sở GD&ĐT tỉnh Hà Giang áp dụng trong học kỳ II năm nay và đến ngày 15/5 đã có 30 trong số 40 trường THPT của Hà Giang tham gia, một khởi đầu thật đáng kể cho tỉnh miền núi.
Bước vào năm 2023, những Ngày hội STEM cấp huyện ở Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Thái Bình và Lạng Sơn đã được chuẩn bị kỹ hơn so với trước khi xảy ra COVID ở khâu tập huấn cho giáo viên về chuyên đề Quy trình thiết kế kỹ thuật. Mới đây nhất, vào tuần trước, huyện Bình Gia, tỉnh Lạng Sơn đã tổ chức các Ngày hội STEM kết hợp thi đấu lập trình robot cho 19 trường THCS trong toàn huyện. Điểm khác biệt đáng kể là Phòng GD&ĐT huyện Bình Gia đã tự tin trao quyền cho 4 cụm trường THCS của các xã gần nhau về địa lý đứng ra tự tổ chức sự kiện, mỗi cụm có 4 hoặc 5 trường và quyền trưởng ban tổ chức Ngày hội STEM cấp cụm được trao cho hiệu trưởng của một trường THCS trong cụm. Điều này có nghĩa là các cụm tự đề ra nội dung thi đấu lập trình robot và các nội dung trưng bày, triển lãm. Để nâng cao chất lượng của Ngày hội STEM, trước đó vài tuần, Phòng GD&ĐT huyện Bình Gia đã hỗ trợ tất cả các trường bằng cách tổ chức tập huấn giáo viên và hiệu trưởng về ba chuyên đề: Quy trình Khoa học, Quy trình Thiết kế kỹ thuật, và Robotics. Các Ngày hội STEM cấp cụm ở huyện Bình Gia đã cho thấy trong điều kiện của một huyện thuộc danh sách khó khăn nhất của cả nước, nếu như biết tổ chức tốt vẫn có thể tạo ra những Ngày hội STEM có chất lượng chuyên môn với chi phí không đáng kể. Mỗi trường THCS ở Bình Gia chỉ có 1 hộp KCbot trị giá gần 3 triệu đồng do gia đình cựu học sinh mua tặng nên cuộc thi robotics chỉ khả thi nếu như có vài trường cùng lập thành cụm để cùng tổ chức giải đấu. Ngoài ra, các cụm còn tổ chức thành công cuộc thi robot ảo theo công nghệ VEX VR của Mỹ. Nhờ có việc hiệu trưởng và giáo viên được tập huấn khá bài bản bởi nhóm chuyên gia của Liên minh STEM do TS Đặng Văn Sơn là trưởng nhóm, các sản phẩm giáo dục STEM của các trường được trưng bày trong Ngày hội STEM ở mỗi cụm đều đi kèm với các bản vẽ thiết kế kỹ thuật đơn giản nhưng rõ ràng, mạch lạc.
Những ví dụ trên đây cho thấy, mặc dù còn rất nhiều thách thức nhưng ở những địa phương có lãnh đạo ngành GD&ĐT cấp tỉnh và cấp huyện quan tâm tới giáo dục STEM thì mọi trở ngại đều có thể vượt qua. Việc xác định rõ mục tiêu phát triển giáo dục STEM ở địa phương và tổ chức tập huấn giáo viên là những yếu tố chủ chốt để từng bước nâng cao chất lượng giáo dục STEM.
Diện mạo mới của Ngày hội STEM Quốc gia 2023
TS Đặng Văn Sơn, đại diện của Liên minh STEM, đơn vị đứng sau việc tổ chức các Ngày hội STEM Quốc gia, cho biết, khác với thông lệ được tổ chức trong trọn một ngày vào tháng Năm, năm nay, sự kiện sẽ kéo dài trong nhiều tháng. Các Ngày hội STEM ở địa phương trong mùa hè này sẽ được ghi nhận là sự kiện của Ngày hội STEM Quốc gia 2023. Các cuộc thi phóng tên lửa, robotics cũng diễn ra ở địa phương, trước khi bước vào vòng chung kết tại Ngày hội STEM Quốc gia ở Hà Nội vào tháng 9. “Sau 8 năm, chúng tôi nhận thấy, Ngày hội STEM Quốc gia cũng cần thay đổi diện mạo để đi vào chiều sâu hơn là bề nổi như những lần đầu,” TS Sơn nói.
Chuỗi hoạt động của Ngày hội STEM Quốc gia 2023 còn bao gồm một hội thảo quốc tế về giáo dục STEM diễn ra vào “chính hội” ở Hà Nội.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.
Đến tháng thứ 16, kỹ năng tay của trẻ đã tương đối thuần thục, đặc biệt là kỹ năng cầm nắm. Bé đã biết di chuyển các đồ vật từ nơi này đến nơi khác và không phải bằng hành động ném nữa. Bé đã có thể đi được một mình, vừa đi vừa kéo đồ chơi theo sau.
